Το υπερηχογράφημα ανήκει στις απεικονιστικές μεθόδους ελέγχου των οργάνων του σώματος.
Είναι μια εντελώς ανώδυνη και ακίνδυνη εξέταση, μπορεί να επαναληφθεί πολλές φορές και γίνεται με την χρήση ενός μηχανήματος που ομάζεται υπερηχοτομογράφος. Πρόκειται για ένα μηχάνημα που είναι βασισμένο σε ένα ηλεκτρονικό υπολογιστή και εξοπλισμένο με έναν ειδικό πομπό ( για να εκπέμπει ήχους ) και πομποδέκτη ( για να συλλέγει την αντανάκλαση αυτών των ήχων από το εσωτερικό του σώματος ), που ονομάζεται ηχοβολέας ή κεφαλή του υπερήχου. Έτσι η αντανάκλαση του ήχου συλλέγεται και μετατρέπεται ηλεκτρονικά σε εικόνα που μπορεί να προβληθεί σε οθόνη ή και να εκτυπωθεί.
Ανάλογα με την περιοχή του σώματος που θέλουμε να εξετάσουμε χρησιμοποιούμε και διαφορετικές κεφαλές. Στην γυναικολογία μπορούμε να κάνουμε υπερηχογράφημα από τον κόλπο ( κολπική κεφαλή ) ή από την κοιλιά.
Η διακοιλιακή μέθοδος προυποθέτει η γυναίκα να έχει πιει υγρά και να έχει γεμάτη την ουροδόχο κύστη. Η διακολπική μέθοδος είναι πιο άνετη, προσφέρει καλύτερη απεικόνιση, μεγαλύτερη ευκρίνεια, καθώς και ακρίβεια στις διαστάσεις.
Το υπερηχογράφημα αποτελεί συμπληρωματική και απαραίτητη εξέταση στον ετήσιο προληπτικό έλεγχο που πρέπει να υποβάλλεται κάθε γυναίκα.
Γίνεται έλεγχος της ανατομίας των έσω γεννητικών οργάνων (μήτρας, σαλπίγγων, ωοθηκών) και υπάρχει δυνατότητα πρώιμης διάγνωσης παθήσεων όπως:
- Πολύποδες ενδοτραχήλου – ενδομητρίου
- Υπερπλασία ενδομητρίου,καρκίνος ενδομητρίου
- Ινομυώματα,αδενομύωση,όγκοι μήτρας
- Κύστεις ωοθηκών (πολυκυστικές ωοθήκες, κύστεις ωχρού σωματίου, ενδομητρίωση, δερμοειδείς κύστεις)
- Καρκίνος ωοθηκών
- Όγκοι και μάζες ελάσσονος πυέλου